Όλοι οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εφαρμόσουν κάποιες τακτικές για να βοηθήσουν στη διαδικασία μάθησης του παιδιού ή του μαθητή τους.
Διαβάστε παρακάτω:
• H διαδικασία της μάθησης γίνεται αποδοτικότερη όταν οι μαθητές έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους.
• Ο κάθε άνθρωπος «συγκρατεί» στη μνήμη του ότι τον εντυπωσιάζει. Συνεπώς η μάθηση πρέπει να είναι μια συνεχής εξερεύνηση, ένα ταξίδι γνώσεων που δεν παύει ποτέ να μας ξαφνιάζει και να μας συνεπαίρνει.
• Δεν μπορούμε να βελτιώσουμε και να ενισχύσουμε τους μηχανισμούς της μνήμης όταν δεν υπάρχει ψυχική και σωματική υγεία. Αυτό που πρέπει να κάνει ο εκπαιδευτικός είναι να διασφαλίζει την ψυχική ηρεμία των μαθητών του μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Λιγότερο άγχος ισοδυναμεί με μεγαλύτερη απόδοση.
• Οι μαθητές πρέπει να μελετούν σε περιβάλλον καθαρό, φωτεινό και ήσυχο. Επίσης, οι ευχάριστες οσμές φαίνεται ότι δρουν ευνοϊκά στις ανώτερες νοητικές λειτουργίες και στη μνήμη.
• Τα διαλείμματα είναι σύμμαχοι της μνήμης. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι μετά από περίπου 45 λεπτά της ώρας συνεχούς μελέτης, τα επίπεδα συγκέντρωσης μειώνονται και υπάρχει απόσπαση προσοχής. Συνεπώς πρέπει να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να κάνουν μικρά διαλείμματα σε διαφορετικούς χώρους του σπιτιού τους.
• Η αυτοσυγκέντρωση είναι βασικό στοιχείο της «καλής» μνήμης. Εάν ο μαθητής αδυνατεί να έχει αυτοσυγκέντρωση για οποιοδήποτε λόγο, η επιμονή για μελέτη είναι σίγουρα άσκοπη και κουραστική. Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει είναι πανικό και μείωση της αυτοπεποίθησης.
• Η προσοχή πρέπει να επικεντρώνεται στο αντικείμενο της μελέτης και δεν θα πρέπει να αποσπάται από άλλα ερεθίσματα ή σκέψεις.
• Μία βραχείας διάρκειας μνήμη για να γίνει μακράς διάρκειας, πρέπει να μη διαταράσσονται οι νευρικοί μηχανισμοί που λειτουργούν κατά τη διαδικασία αυτή.
• Έρευνες έχουν δείξει ότι η μελέτη είναι αποδοτικότερη όταν γίνεται σε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κάθε αλλαγή συνήθειας απαιτεί και τον ανάλογο χρόνο προσαρμογής.
• Οι συσχετίσεις είναι τα «σκονάκια» της μνήμης. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να συνδέουν τις νέες πληροφορίες με τις παλαιές που είναι είδη αποθηκευμένες στη μνήμη μακράς διάρκειας έτσι ώστε να γίνονται καλύτερα οι συνειρμοί και να «έρχεται στην επιφάνεια» η ζητούμενη πληροφορία. Με άλλα λόγια, ανακαλούμε στη μνήμη ευκολότερα πληροφορίες που έχουν συνέχεια και είναι εμπλουτισμένες με έντονα συναισθήματα.
• Η επανάληψη βοηθά τη μνήμη και μας επιτρέπει να «προωθήσουμε» την πληροφορία από τη βραχεία μνήμη στη μνήμη μακράς διάρκειας. Επαναλήψεις και ανακεφαλαιώσεις λοιπόν είναι απαραίτητα στοιχεία της μάθησης.
• Η διατροφή πρέπει να είναι ισορροπημένη. Η μνήμη επηρεάζεται από τις ποσοτικές διακυμάνσεις της διατροφής σε θρεπτικές ουσίες και ενέργεια.
• Ο ύπνος πρέπει να είναι ποιοτικός και επαρκής.
• Η σωματική άσκηση βοηθά στη βελτίωση της μνήμης.
Κάθε άτομο αποκτά νέες γνώσεις με τους μηχανισμούς της μάθησης και τις διατηρεί με τους μηχανισμούς της μνήμης. Ο εγκέφαλος δέχεται πλήθος πληροφοριών κάθε στιγμή. Συγκρατεί όμως μόνο αυτές που εκείνος θεωρεί σημαντικές. Παρατηρώντας τα παιδιά ή τους μαθητές μας, μπορούμε να συλλέξουμε πληροφορίες που έχουν σχέση με τα ενδιαφέροντα τους και γενικά τα πράγματα που τους εντυπωσιάζουν και τους τραβούν την προσοχή. Κάθε συσχέτιση της νέας πληροφορίας με πράγματα που τους εντυπωσιάζουν καθιστά τη μάθηση ευκολότερη και την αποθήκευση στη μνήμη μακράς διάρκειας αποτελεσματικότερη.
Ας ενισχύσουμε λοιπόν τη νέα πληροφορία με εικόνες, ήχους, προσωπική συσχέτιση, έντονα συναισθήματα και δημιουργικές δραστηριότητες και ας αφήσουμε τους μαθητές μας να εξερευνήσουν και να γευτούν τη χαρά της μάθησης έχοντας αποκτήσει μια ισχυρή μνήμη που θα τους βοηθήσει να φτάσουν γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα στο στόχο τους.
Δρ. Παπαδοπούλου Θεοδώρα
Ειδική Παιδαγωγός,
Εισηγήτρια Προγραμμάτων Μαθησιακών Δυσκολιών (THACE)